หน้าหนังสือทั้งหมด

การแสดงธรรมในพระพุทธศาสนา
215
การแสดงธรรมในพระพุทธศาสนา
ถ้าแม้จะแสดงธรรมแก่ภิกษุณีทั้งหลาย ย่อมแสดงโดยเคารพ ไม่ แสดงโดยไม่เคารพ ถ้าแม้จะแสดงธรรมแก่อุบาสกทั้งหลาย...อุบาสิกาทั้งหลาย....ปุถุชนทั้ง หลาย... โดยที่สุดแม้แก่คนขอทานและพรานนก ย่อมแสดงโดยเคารพ ไม่
บทความนี้กล่าวถึงวิธีการแสดงธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงใช้ โดยเน้นการแสดงด้วยความเคารพต่อผู้ฟังทุกรูปแบบ ตั้งแต่ภิกษุณี อุบาสก อุบาสิกา จนถึงปุถุชน รวมถึงลักษณะต่างๆ ในการแนะนำธรรมที่สามารถทำให้ผู้ฟ
อัตถัญญูกับการสำรวมในพระปาฏิโมกข์
234
อัตถัญญูกับการสำรวมในพระปาฏิโมกข์
10.2.2 อัตถัญญูกับการสำรวมในพระปาฏิโมกข์ ภายหลังจากที่มีความรู้เรื่องการสำรวมในพระปาฏิโมกข์แล้ว ขั้นตอนต่อไป จึงเป็นเรื่องของการ ทำความเข้าใจ เพื่อที่จะสามารถนำความรู้นี้มาใช้เป็นบทฝึกฝนให้กับตัวเอง อ
ภายหลังจากที่มีความรู้เรื่องการสำรวมในพระปาฏิโมกข์แล้ว ต้องทำความเข้าใจเพื่อใช้เป็นบทฝึกฝน มีองค์ประกอบสำคัญ 3 ประการ ได้แก่ ความรู้, การปฏิบัติ, และการมีครู เป็นที่สามารถแนะนำและแก้ไขปัญหาในการฝึก อุ
การประเมินคุณธรรมเพื่อความก้าวหน้าในพระพุทธศาสนา
236
การประเมินคุณธรรมเพื่อความก้าวหน้าในพระพุทธศาสนา
ย่อมเกิดความเปลี่ยนแปลงทั้งกาย วาจา ใจ เช่นมีควมสงบสำรวม มีความบริสุทธิ์สะอาด คอยระมัดระวัง ตนเองจากบาป และรักในการสร้างบุญบารมี สิ่งเหล่านี้เป็นคุณธรรมที่เกิดขึ้นจากการได้ฝึกฝนอบรมตนเอง ดังนั้น พระภิ
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของการประเมินคุณธรรมในตัวเอง โดยเน้นถึงการประเมินจากธรรม 6 ประการ ได้แก่ ศรัทธา ศีล สุตะ จาคะ ปัญญา และปฏิภาณ การประเมินจะช่วยให้สามารถระมัดระวังการกระทำและส่งเสริมจิตใจที่ดี
ธัมมัญญูสูตร: การฝึกฝนเพื่อความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์
249
ธัมมัญญูสูตร: การฝึกฝนเพื่อความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์
ธัมมัญญูสูตร ว่าด้วยการฝึกฝนเพื่อเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยธรรม 7 ประการ เป็นผู้ควรของคำนับ ฯลฯ เป็นนาบุญของ โลก ไม่มีนาบุญอื่นยิ่งกว่า ธรรม 7 ประการเป็นไฉน ดูกรภิกษุทั้
ธัมมัญญูสูตรว่าด้วยการฝึกฝนและพัฒนาตนเองเพื่อเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ประกอบด้วยธรรม 7 ประการ ซึ่งภิกษุต้องรู้จักธรรม อัตถะ และตน รู้จักกาลและสังคม เพื่อให้บรรลุถึงความเป็นมนุษย์ที่มีคุณธรรม โดยเนื้อหาจะกล
พระพุทธคุณและวิชชา 8 ประการ
65
พระพุทธคุณและวิชชา 8 ประการ
5.4.3 ทรงเป็นผู้ถึงพร้อมด้วยวิชชาและจรณะ พระพุทธคุณข้อนี้ประกอบด้วยองค์ 2 คือ วิชชา และจรณะ วิชชา ในที่นี้หมายถึง “ความรู้ที่กำจัดความมืด” ความมืด หรืออวิชชา หมายถึงความมืดมนอยู่ ด้วยกิเลส สรรพสัตว์ที
พระพุทธคุณแบ่งออกเป็นองค์ 2 คือ วิชชา และจรณะ โดยวิชชาหมายถึงความรู้ที่กำจัดความมืดหรืออวิชชา ส่วนจรณะเป็นข้อปฏิบัติอันเป็นทางบรรลุวิชชา ซึ่งมีองค์รวม 15 อย่าง เช่น ศีลสังวร อินทรียสังวร เป็นต้น พระสั
คุณธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
66
คุณธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
5) สัทธา คือ ความเชื่อมั่นในความจริงและความดี พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงประกอบด้วย สัทธาอย่างอุกฤษฎ์ ดังปรากฏในชาดกต่างๆ ที่พระองค์ได้บำเพ็ญบารมี โดยสละทั้งทรัพย์สินอันเป็น ของนอกกาย สละทั้งเนื้อเลือด และ
บทความนี้เสนอการสำรวจคุณธรรมหลักของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่ช่วยในการบรรลุสัมโพธิญาณ ประกอบไปด้วยสัทธา ความเชื่อมั่นในความดี ความรู้สึกละอายต่อความชั่ว (หิริ) และกลัวบาป (โอตตัปปะ) นอกจากนี้ยังพูดถึงการศ
ข้อปฏิบัติของพระภิกษุในการฝึกฝนตนเอง
78
ข้อปฏิบัติของพระภิกษุในการฝึกฝนตนเอง
แนวคิด 1. ข้อปฏิบัติเบื้องต้นของพระภิกษุทั้ง 6 ประการ เป็นแนวทางในการฝึกฝนตนเอง เพื่อให้ได้บรรลุ สามัญญผลเบื้องกลาง และเบื้องสูง 2. พระภิกษุผู้ปรารถนาความหลุดพ้นจากกิเลสอันเป็นสามัญญผลเบื้องสูงต้องศึก
แนวทางการฝึกฝนตนเองของพระภิกษุเพื่อให้บรรลุสามัญญผลเบื้องกลางและเบื้องสูง โดยการศึกษาข้อปฏิบัติทั้ง 6 ประการ ซึ่งช่วยในการหลุดพ้นจากกิเลสและทำให้สามารถเข้าถึงพระนิพพานอย่างแท้จริง ความเข้าใจในข้อปฏิบั
แรงจูงใจในการบวชในพระพุทธศาสนา
80
แรงจูงใจในการบวชในพระพุทธศาสนา
จากพระธรรมเทศนาที่ยกมานี้ จะเห็นว่า พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงมีพระประสงค์ที่จะแสดงให้พระ เจ้าอชาตศัตรูเข้าพระทัยว่า แรงจูงใจที่เป็นเหตุให้บุรุษเข้ามาบวชในพระพุทธศาสนานั้นมี 3 ประการ คือ 1. มีศรัทธาในพระธ
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงถึงแรงจูงใจในการบวชในพระพุทธศาสนา ซึ่งมี 3 ประการคือ ศรัทธาในพระธรรม, ความเห็นโทษภัยในชีวิตฆราวาส และความเห็นคุณของชีวิตนักบวช การบวชมุ่งหมายเพื่อการละบาปและการประพฤติพรหมจรร
แนวทางการปฏิบัติตนของพระภิกษุ
85
แนวทางการปฏิบัติตนของพระภิกษุ
ระวังกิริยาในขณะที่เคลื่อนไหวตลอดเวลา มีอิริยาบถเสงี่ยมงาม มีสายตาทอดลงต่ำ ไม่เหลียวซ้ายแลขวา หรือแสดงอาการหลุกหลิกลุกลี้ลุกลน มีความปรารถนาน้อย มีความหนักแน่น อดทน จะกล่าววาจาใดก็ เปี่ยมไปด้วยความสำร
บทความนี้สำรวจแนวทางการปฏิบัติตนของพระภิกษุ โดยมีการเน้นถึงกิริยาที่ควรปฏิบัติในขณะเคลื่อนไหว และลักษณะของโคจรที่พระภิกษุควรเข้าไป เช่น โคจรที่ควรเข้าไปอาศัย เช่น กัลยาณมิตรที่ช่วยเสริมสร้างการศึกษาพร
สามัญญผลเบื้องกลาง
115
สามัญญผลเบื้องกลาง
บทที่ 7 สามัญญผลเบื้องกลาง 7.1 สามัญญผลเบี้องกลาง สามัญญผลเบื้องกลาง คือ อานิสงส์หรือผลดีที่ภิกษุได้รับจากการเจริญภาวนา เมื่อภิกษุเป็นผู้ถึง พร้อมด้วยศีล คุ้มครอง ทวารในอินทรีย์ทั้งหลาย ประกอบด้วยสติส
บทที่ 7 แสดงถึงความสำคัญของสามัญญผลเบื้องกลาง ซึ่งเป็นผลดีที่ภิกษุได้รับจากการปฏิบัติภาวนา โดยการรักษาศีล ความมีสติสัมปชัญญะ และการเป็นผู้สันโดษ รวมถึงการบรรลุฌานที่นำไปสู่การชำระจิตใจจากนิวรณ์ 5 ประก
การพิจารณานิวรณ์และการบรรลุฌาน
199
การพิจารณานิวรณ์และการบรรลุฌาน
ความพอใจ ดังนี้ เขาจะพึงได้ความปราโมทย์ ถึงความโสมนัส มีความเป็นไทยแก่ตัวนั้นเป็นเหตุ ฉันใด ดูกรมหาบพิตร เปรียบเหมือนบุรุษ มีทรัพย์ มีโภคสมบัติ จึงเดินทางไกลกันดาร หาอาหารได้ยาก มีภัยเฉพาะหน้า สมัยต่อ
เนื้อหาเกี่ยวกับการพิจารณานิวรณ์ 5 ประการ เพื่อให้เข้าใจถึงความพอใจและความสุข เมื่อพ้นจากนิวรณ์เหล่านั้นแล้ว เราจะมีปีติและความสงบ ซึ่งเป็นศูนย์กลางของการบรรลุฌาน สะท้อนให้เห็นถึงความสำคัญของการพัฒนาจ
พระรัตนตรัย: แก่นของพระพุทธศาสนา
80
พระรัตนตรัย: แก่นของพระพุทธศาสนา
บทที่ 4 พระรัตนตรัย : แก่นของพระพุทธศาสนา 4.1 พระรัตนตรัยคืออะไร คำว่า พระรัตนตรัย มาจากคำ 3 คำ คือ พระ + รัตนะ + ตรัย คำว่า “พระ” แปลว่า “ประเสริฐ” คำว่าพระนี้ใช้สำหรับประกอบหน้าคำอื่นเพื่อแสดงความยก
พระรัตนตรัย หมายถึง แก้วอันประเสริฐ 3 ประการ ได้แก่ พุทธรัตนะ (พระพุทธ), ธรรมรัตนะ (พระธรรม), และ สังฆรัตนะ (พระสงฆ์) ที่มีความสำคัญเหนือสิ่งอื่นใดในพระพุทธศาสนา พระรัตนตรัยเป็นรัตนะที่ประณีตและเลิศไม
ความเคารพในพระพุทธศาสนา
96
ความเคารพในพระพุทธศาสนา
ความเคารพยังหมายรวมถึงความตระหนักถึงคุณของสัตว์และสิ่งของต่าง ๆ ด้วย ความหมายของ ความเคารพที่สั้นที่สุดคือ การจับดี ไม่จับผิดบุคคล สัตว์ และสิ่งของต่าง ๆ ๆ การที่เราจะจับดีหรือตระหนักซาบซึ้งในคุณความด
บทความนี้กล่าวถึงความหมายและความสำคัญของความเคารพในพระพุทธศาสนา โดยเน้นที่การเคารพพระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระธรรม พระสงฆ์ และการศึกษา ซึ่งมีความสำคัญอย่างยิ่งในการพัฒนาชีวิตและจิตใจของผู้ปฏิบัติธรรม นอกจา
การเคารพในพระพุทธศาสนา
97
การเคารพในพระพุทธศาสนา
5) ให้มีความเคารพในความไม่ประมาท คือ ไม่ประมาทในการสร้างบุญบารมี และไม่ประมาทใน การดำาเนินชีวิต 6) ให้มีความเคารพในการปฏิสันถารหรือการต้อนรับแขก ส่วนพ่อแม่ ครูบาอาจารย์ และผู้มีอุปการคุณอื่น ๆ หรือสิ่
ในพระพุทธศาสนา การเคารพมีความสำคัญสูงสุด โดยมีหลักการที่เน้นให้เคารพทั้ง 6 ทิศ ได้แก่ พ่อแม่ ครูบาอาจารย์ มิตรสหาย และผู้มีอุปการคุณ ที่เราต้องเคารพตามคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งสัมพันธ์กับการสร้
พระไตรปิฎกและพระธรรมคุณ
153
พระไตรปิฎกและพระธรรมคุณ
พระไตรปิฎกฉบับอักษรไทยมีขึ้นครั้งแรกในรัชกาลที่ 5 คือในระหว่าง พ.ศ. 2431 – 2436 พระบาท สมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงให้คัดลอกพระไตรปิฎกอักษรขอมในใบลานออกมาเป็นอักษรไทย แล้วชำระแก้ไขและจัดพิมพ์ขึ
พระไตรปิฎกฉบับอักษรไทยถูกจัดพิมพ์ขึ้นเป็นครั้งแรกในรัชกาลที่ 5 ระหว่าง พ.ศ. 2431 – 2436 โดยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งจัดพิมพ์พระไตรปิฎกเป็นรูปเล่มหนังสือ ต่อมาในรัชกาลที่ 7 ได้มีการพัฒ
ไตรสิกขากับการฝึกปฏิบัติทางจิต
167
ไตรสิกขากับการฝึกปฏิบัติทางจิต
(1) การไม่ทำบาปทั้งสิ้น มาจากภาษาบาลีว่า สพฺพปาปสฺส อกรณ์ หมายถึง ไม่ทำชั่วด้วยกาย และด้วยวาจา สพฺพปาปสฺส อกรณ์นี้ครอบคลุมพระวินัยปิฎกทั้งหมด หากจัดเข้าในไตรสิกขาก็จะตรงกับ “ศีลสิกขา” (2) การยังกุศลให
บทความนี้กล่าวถึงไตรสิกขาซึ่งประกอบด้วยข้อปฏิบัติ 3 ประการ ได้แก่ ศีล จิต และปัญญา โดยอธิบายถึงการไม่ทำบาป การทำกุศลให้ถึงพร้อม และการทำจิตให้ผ่องใส ทั้งยังกล่าวถึงระดับของไตรสิกขา คือ ระดับต้นที่เป็น
การครองผ้าย้อมฝาดและการห่มผ้าเฉวียงบ่า
199
การครองผ้าย้อมฝาดและการห่มผ้าเฉวียงบ่า
การครองผ้าย้อมฝาดและการห่มผ้าเฉวียงบ่า คือ การนุ่งห่มผ้าสบงจีวรนั่นเอง การกล่าวคำขอถึงสรณคมน์หรือไตรสรณคมน์คือพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์นั้น พระภิกษุผู้ รับบวชจะกล่าวนำ และผู้ขอบวชจะกล่าวตาม ดังนี้ พุทธ์
การครองผ้าย้อมฝาดและการห่มผ้าเฉวียงบ่า เป็นหลักธรรมในพระพุทธศาสนาที่สำคัญ การกล่าวคำขอสู่สรณคมน์รวมถึงคำสอนที่ไว้ใจได้ คือ พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ โดยจะต้องกล่าวถึงสามครั้งเพื่อยืนยันเจตนาอย่างแท้จริง
กรรมดีและอบายมุขในพระพุทธศาสนา
36
กรรมดีและอบายมุขในพระพุทธศาสนา
เดียวกันก็พูดแต่เรื่องที่เป็นประโยชน์ ถูกกาลเทศะ ไม่พูดในทำนองเขาเล่าว่า หรือปล่อย ข่าวลือ เพราะนอกจากจะไม่เป็นความจริงแล้ว ยังอาจจะก่อให้เกิดโทษอีกด้วย 3) กรรมดีทางใจ ได้แก่ความคิดที่สุจริตอันเป็นเหต
บทความนี้พูดถึงกรรมดีในทางพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะการฝึกฝนกรรมดีทางใจซึ่งประกอบไปด้วยความไม่โลภ ความไม่พยาบาท และสัมมาทิฏฐิ นอกจากนี้ยังอธิบายถึงอบายมุขซึ่งหมายถึงปากทางแห่งความฉิบหาย รวมถึงแนวทางที่จะช่
เกณฑ์ในการตัดสินกรรมชั่ว
37
เกณฑ์ในการตัดสินกรรมชั่ว
เกณฑ์ในการตัดสินว่ากรรมใดเป็นกรรมชั่ว มีชื่อทางธรรมว่า “อกุศลกรรมบถ 10” ประกอบ ด้วยเกณฑ์ 3 ทาง คือ ทางกาย ทางวาจาและทางใจ ดังนี้ 1) กรรมชั่วทางกาย ได้แก่การประพฤติผิดศีล 3 ข้อ แรก คือ 1.1) เจตนาทำการป
เกณฑ์ในการตัดสินกรรมชั่วนั้นแบ่งออกเป็น 3 ด้าน ได้แก่ ทางกาย ทางวาจา และทางใจ โดยกรรมชั่วทางกายประกอบด้วย ปาณาติบาต, อทินนาทาน และกาเมสุมิจฉาจาร。กรรมชั่วทางวาจา ได้แก่ การพูดเท็จ, การพูดส่อเสียด, การพ
กฎแห่งกรรมและประโยชน์ของการเข้าใจกรรม
40
กฎแห่งกรรมและประโยชน์ของการเข้าใจกรรม
กล่าวคือ ถ้าช่วงใดที่กรรมดีมีแรงมาก ก็จะออกผลก่อน ทำให้กรรมชั่วหมดโอกาสออกผล จึง จำเป็นต้องตั้งท่าคอยโอกาสอยู่ จนกระทั่งกรรมดีหมดแรง ต่อจากนั้นก็จะเป็นโอกาส แห่งการออกผลของ กรรมชั่วบ้าง เพราะเหตุนี้ชี
กฎแห่งกรรมอธิบายว่ากรรมดีและชั่วมีผลต่อชีวิตใน 3 ระยะ คือในชาตินี้ ชาติหน้า และชาติอนาคต ความเข้าใจกรรมมีประโยชน์ 6 ประการ เช่น รู้ว่าการกระทำมีเจตนา และชีวิตหลังความตายไม่สูญสลาย จะมีการเวียนว่ายตายเ